Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego we Włocławku

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 marca 2020 r.

Sąd Rejonowy we Włocławku II Wydział Karny w składzie :

Przewodniczący: Sędzia Sądu Rejonowego Jarosław Konopka

Protokolant: sekretarz sądowy Karolina Żakowiecka

Przy udziale Prokuratora Prokuratury (...) w P.: G. M.

po rozpoznaniu dnia 12.03.2020 r. na rozprawie

sprawy

K. P. (1) s. R. i I. z domu C. ur. (...) w T.

oskarżonego o to, że:

1.  W nieustalonej dacie, jednak nie później niż 25 lutego 2019 roku, w nieustalonym miejscu, w celu użycia za autentyczny podrobił dokument w postaci legitymacji służbowej funkcjonariusza Straży Granicznej o numerze (...) wystawionej na nazwisko K. P. (1), poprzez wydrukowanie, na wzór oryginału, kopii wyżej opisanego dokumentu przy użyciu komputerowego urządzenia drukującego oraz pokrycie nieoryginalną folią

tj. o przestępstwo z art. 270§1 kk,

2.  W okresie od dnia 18 lutego 2019r. do dnia 19 marca 2019r. w miejscowości W. województwo (...), po uprzednim złożeniu Komendantowi Nadwiślańskiego Oddziału Straży Granicznej meldunku o zagubieniu, ukrywał dokument w postaci znaku identyfikacyjnego Straży Granicznej o numerze (...), którym nie miał prawa wyłącznie rozporządzić

tj. o przestępstwo z art. 276 kk

I.  uniewinnia oskarżonego K. P. (1) od dokonania czynów zarzucanych mu aktem oskarżenia, tj. występku z art. 270 § 1 kk i art. 276 kk;

II.  kosztami postępowania obciąża Skarb Państwa.

II K 1830/19

UZASADNIENIE

K. P. (1) był funkcjonariuszem Straży Granicznej. Oskarżony zakończył służbę na lutym 2019r. Kończąc służbę oskarżony w dniu 25 lutego 2019r. zwrócił do Wydziału Kadr i (...) legitymację służbową lecz uprzednio dokonał kserokopii legitymacji. Oskarżony był zobowiązany również do zwrócenia znaku identyfikacyjnego (odznaki) o nr (...) lecz nie mógł jej odnaleźć w domu i dlatego 18 lutego 2019r. złożył meldunek o zagubieniu. W wyniku przeprowadzonego w dniu 19 marca 2019r. przeszukania domu oskarżonego we W. na ul. (...) oraz samochodu którego właścicielem jest syn oskarżonego a który użytkował również oskarżony ujawniono odznakę służbową. Oskarżony podczas wyprowadzania się z domu w L. (gdzie mieszkał) odnalazł legitymację w szufladzie i miał zamiar zdać ją do Biura Emerytalnego w W. – było to w przeddzień przeszukania dokonanego we W..

Dowód: protokół przeszukania k.25-33

Pismo Komendanta Nadwiślańskiego Oddziału Straży Granicznej k.36-37, 40-41,

Kserokopia kart wydania dokumentów k.42

Pismo K. P. do Komendanta Nadwiślańskiego Oddziału Straży Granicznej o zagubieniu odznaki k. 43

Zeznania R. B. k. 82-83, 134v-135

Zeznania J. S. k.86, 135

Oskarżony K. P. (1) został oskarżony o to, że:

- w nieustalonej dacie, jednak nie później niż 25 lutego 2019 roku, w nieustalonym miejscu, w celu użycia za autentyczny podrobił dokument w postaci legitymacji służbowej funkcjonariusza Straży Granicznej o numerze (...) wystawionej na nazwisko K. P. (1), poprzez wydrukowanie, na wzór oryginału, kopii wyżej opisanego dokumentu przy użyciu komputerowego urządzenia drukującego oraz pokrycie nieoryginalną folią tj. o przestępstwo z art. 270§1 kk

oraz, że

- w okresie od dnia 18 lutego 2019r. do dnia 19 marca 2019r. w miejscowości W. województwo (...), po uprzednim złożeniu Komendantowi Nadwiślańskiego Oddziału Straży Granicznej meldunku o zagubieniu, ukrywał dokument w postaci znaku identyfikacyjnego Straży Granicznej o numerze (...), którym nie miał prawa wyłącznie rozporządzić tj. o przestępstwo z art. 276 kk.

Oskarżony K. P. (1) nie przyznał się do dokonania zarzucanych mu czynów zarówno w śledztwie jak i na rozprawie wyjaśniając , że legitymację – zanim zdał w Wydziale Kadr i (...) , skserował na pamiątkę. Ponieważ nie mógł znaleźć odznaki, złożył stosowny meldunek. W lutym i marcu wyprowadzał się z domu w L. do mieszkania we W. i w przeddzień przeszukania znalazł odznakę , którą chciał zwrócić. Oskarżony wyjaśnił, że nie miał zamiaru używać jako autentycznej kserowanej legitymacji lecz chciał mieć jedynie pamiątkę.

Wyjaśnienia oskarżonego – w świetle braku innych jednoznacznych dowodów – są wiarygodne i logiczne. Nie można wykluczyć na podstawie przedstawionych dowodów , że oskarżony zagubił – w trakcie przeprowadzki – odznakę a to, że znaleziono ją w samochodzie potwierdza wyjaśnienia, iż oskarżony znalazł identyfikator w szufladzie domu w L. i zabrał chcąc go oddać. Wyjaśnienia dotyczące legitymacji również są logiczne. Już powierzchowne oględziny skserowanej legitymacji dają podstawy do stwierdzenia, że nielogicznym byłoby użycie takiego blankietu, który jest jednostronnie skopiowany i na pierwszy rzut oka stanowi odbitkę kserograficzną. Oskarżony nie miałby żadnego motywu żeby używać legitymacji ,,podrobionej” w tak nieprofesjonalny sposób. K. P. nie ukrywał faktu zagubienia identyfikatora. Faktem jest ponadto, że w sklepach internetowych można kupić różne odznaki kolekcjonerskie do złudzenia przypominające oryginalne, wobec tego gdyby – hipotetycznie, jak starał się wykazać oskarżyciel - oskarżony miał zamiar w przyszłości wykorzystać legitymację i odznakę (nie wiadomo w jaki celu) to mógłby nabyć odznakę a nie narażać się na odpowiedzialność, czego był świadom jako funkcjonariusz. Absurdalną jest zatem teza aktu oskarżenia (k.109) jakoby oskarżony ,,planował użyć (legitymacji i odznaki) w sytuacjach, w których chciał występować jako czynny funkcjonariusz Straży Granicznej…” – jest to teza niepotwierdzona i wynika jedynie z domysłów. Żadnym potwierdzeniem owego założenia oskarżyciela nie jest fakt, że dokumenty oskarżony przechowywał w jednym etui.

Zeznania świadków nie miały większego znaczenia dowodowego. Zarówno R. B. (2) jak i J. S. (2) zeznały na okoliczności, którym nie przeczył oskarżony a które są udowodnione innymi dowodami.

Obie opinie zostały przyjęte jako dowody lecz również nie mają znaczenia dla uznania winy oskarżonego.

Wobec powyższych dowodów i niepotwierdzonych tez aktu oskarżenia, K. P. został uniewinniony od dokonania obu występków.

Podsumowując zebrany materiał dowodowy podkreślić należy że „według zasad obowiązującej procedury karnej to nie oskarżony musi udowodnić swoją niewinność, lecz oskarżyciel udowodnić winę oskarżonego. Przy czym udowodnić tzn. wykazać w sposób niebudzący wątpliwości wiarygodnymi dowodami – bezpośrednimi lub pośrednimi; te ostatnie w postaci poszlak mogą być uznane za pełnowartościowy dowód winy oskarżonego jedynie wtedy, gdy zespół tych poszlak pozwala na ustalenie jednej logicznej wersji zdarzenia wykluczając możliwość jakiejkolwiek innej wersji” (wyr SA w Ł. z 25 V 1995 r II Akr 120/95).

Poszlaki na sprawstwo i winę oskarżonego w postaci przechowywania kopii legitymacji i odznaki w jednym etui nie dają podstaw do stwierdzenia winy, tym bardziej w świetle raportów oskarżonego wysłanych do Wydziału Kadr i (...).

W procesie karnym szczególną rolę odgrywa zasada In dubio pro reo wyrażona w art. 5§ 2 kpk według, której nie dające się usunąć wątpliwości rozstrzyga się na korzyść oskarżonego. Zasada ta znalazła wyraz w poglądzie SN według którego „ Wersja ostateczna w procesie poszlakowym może być w pełni potwierdzona i stanowi podstawę przekonania o winie, jeżeli w wyniku odtworzenia wszelkich możliwych wynikających z zebranego w sprawie materiału dowodowego wersji, a następnie ich drobiazgowego sprawdzenia i poddania ocenie przez pryzmat potwierdzających je dowodów wszystkie poza tą jedną okażą się błędne. Jeżeli natomiast nie da się wyeliminować wszystkich i pozostaną co najmniej dwie możliwe i wynikające z materiału dowodowego to sąd powinien postąpić w sposób wynikający z dyspozycji art. 5 § 2 kpk (wyrok SN z (...)., I KR 187/83, wyrok SN z 11 III 1981 r., (...) 37/81, OSNPG 1981 z 6 poz. 72, wyrok SA w Łodzi z 6 IV 1994 r. II Akr 49/94. OSN 1994 z 7-8 poz. 47.)

W powyższej sprawie zdaniem Sądu nie jest możliwe jednoznaczne stwierdzenie, iż to właśnie wersja Prokuratora wskazuje na sprawstwo K. P. i jest jedyną prawdziwą wersją. W związku z zaistniała sytuacją na podstawie art. 5 §2 kpk jako podstawę wyroku Sąd przyjął wersję korzystniejszą dla oskarżonego w związku z czym uniewinnił oskarżonego od zarzutu popełnienie przestępstwa.

Poza zastosowanie art. 5 §2 kpk Sąd uniewinniając oskarżonego kierował się także brakiem znamion czynów zabronionych w zachowaniu K. P..

Typ przestępstwa ukrywania dokumentu (art. 276 kk), którym sprawca nie ma prawa wyłącznie rozporządzać, polega na podjęciu tego rodzaju zachowań, w wyniku których dokument znajdzie się w miejscu znanym sprawcy, nieznanym natomiast osobom, którym przysługuje prawo do rozporządzania dokumentem, choćby nie wyłącznie. W tym przypadku nie można wykluczyć, że oskarżony nie ,,ukrywał dokument w postaci znaku identyfikacyjnego” lecz po prostu go zagubił. Zgłosił to wszak a następnie odnalazł znak identyfikacyjny i chciał zwrócić , lecz został zatrzymany. Możliwość przypisania oskarżonemu przestępstwa określonego w art. 276 kk w postaci ukrywania wskazanego tam dokumentu zachodzi jedynie wówczas, gdy wykazane zostanie jednoznacznie i bez żadnych wątpliwości, że on sam podjął działanie, w wyniku którego dokument, którym nie miał prawa wyłącznie rozporządzać, został ukryty przed osobą uprawnioną do dysponowania nim, czyli umieszczony w takim miejscu, o którym osoba ta nie wie lub do którego nie ma dostępu albo ma dostęp utrudniony, lub uczynił to wspólnie z inną osobą albo z innymi osobami, ale nie wtedy, gdy dostrzega on jedynie, że inna osoba ma dany dokument i nie podejmuje działań uniemożliwiających jej ukrycie go, czyli nie reaguje na to. Czyn zabroniony z art. 276 kk może być popełniony tylko umyślnie.

W przypadku podrobienie dokumentu niezależną postacią przestępstwa jest używanie jako autentycznego podrobionego lub przerobionego dokumentu. Przez to pojęcie należy rozumieć użycie funkcji dokumentu (jego prawnego znaczenia), a nie fizyczne użycie go jako przedmiotu (por. R. Zawłocki, w: Wąsek, Kodeks karny, t. II, 2006, s. 674). Nie ma więc charakteru przestępnego używania samo posiadanie przy sobie sfałszowanego prawa jazdy czy dowodu rejestracyjnego, będzie nim natomiast okazanie tego dokumentu; ergo samo dokonanie kserokopii dokumentu nie jest czynem zabronionym.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 632 ust 2 kpk.

Sąd sporządził uzasadnienie w niniejszej sprawie w formie wskazanej w Ustawie Kodeks postępowania karnego obowiązującej przed wejściem w życie art. 1 pkt 14 Ustawy z 19.07.2019r., rezygnując z formularza, którego projekt sporządzono w Ministerstwie Sprawiedliwości. W ocenie Sądu treść uzasadnienia powinna być podstawą oceny słuszności orzeczenia i to zarówno przez strony, jak i organ II instancji. Nadto uzasadnienie wyroku sporządzone na formularzu o którym mowa w art. 99a § 1 kpk, może naruszać prawo strony do rzetelnego procesu , które ma wymiar konstytucyjny (art. 45 ust. 1 Konstytucji) oraz konwencyjny (art. 6 ust. 1-3 Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności). Wykładnia art. 424 kpk winna uwzględniać standardy określone w art. 45 ust. 1 Konstytucji oraz w art. 6 ust. 1-3 Konwencji. Obowiązek sporządzenia uzasadnienia orzeczenia jest nie tylko wymogiem formalnym, ale ma znaczenie merytoryczne. Uzasadnienie, przedstawiając tok rozumowania poprzedzający wydanie orzeczenia, umożliwić ma stronom, w tym oskarżonemu, jego kontrolę i wyjaśnić tok rozumowania Sądu. Uzasadnienie wyroku stanowi integralną część orzeczenia i pełni niezmiernie istotną rolę jako źródło informacji dla stron, dla których motywy, jakimi kierował się sąd wydając wyrok, mogą mieć zasadnicze znaczenie przy podejmowaniu decyzji w przedmiocie poddania go kontroli instancyjnej, jak pisze M. K. ("Częściowe uzasadnienie, s. 57), służy racjonalizacji decyzji organu procesowego i ma w sposób rozumny i przekonujący wyjaśnić, dlaczego podjęta została określona decyzja procesowa. Ponadto uzasadnienie wyroku pozwala na przeprowadzenie jego kontroli przez instancję apelacyjną i – ewentualnie – kasacyjną. (min. K. Marszał, [w:] Marszał, Stachowiak, Zgryzek, Proces, s. 329). Trafnie zwrócono na to uwagę w wyr. SA w Krakowie z 4.3.2010 r., II AKa 418/09, KZS 2010, Nr 6, poz. 73, według którego każda sprawa musi być rozpoznana z należytą jej starannością oraz wnikliwością, w tym i dotyczącą takiego uzasadnienia orzeczenia, które w sposób dokładny i precyzyjny odda staranną ocenę ważkich dla rozstrzygnięcia dowodów oraz ukaże poczynione przez sąd orzekający ustalenia faktyczne, odnoszące się do istotnych okoliczności sprawy. Jednak przesadna uwaga poświęcona marginalnym dla danej sprawy kwestiom grozi niebezpieczeństwem, że orzekanie wykroczy poza przedmiot rozstrzygnięcia, stając się wyrokowaniem nieczytelnym, zamazującym obraz konkretnego zdarzenia, którego dotyczy. Odpowiednio sporządzone uzasadnienie orzeczenia powinno zatem łączyć z jednej strony wnikliwość i sumienność, a z drugiej rzeczowość oraz czytelność, przejawiającą się poprzez racjonalny wybór koniecznych do szerszego omówienia kwestii istotnych dla danego rozstrzygnięcia. (także post. SN z 7.1.2009 r., IV KK 368/08, R-OSNKW 2009, poz. 17). Nie można posługiwać się streszczeniem dowodów zamiast dokonania ustaleń faktycznych i wskazania, na jakich dowodach zostały oparte (wyr. SN z 3.7.1975 r., II KR 86/75, OSNPG 1975, Nr 10, poz. 103; wyr. SA w Katowicach z 27.2.2005 r., II AKa 433/05, Biul. SA w K. 2005, Nr 2, poz. 4). Konieczne jest ustalenie zależności każdego z dowodów w całości lub konkretnym fragmencie od poszczególnych okoliczności faktycznych, które w sprawie wymagają udowodnienia i uzasadnienia (Z komentarza do Ustawy Kodeks Postępowania Karnego red. Prof. P. Hofmański 2011r. wyd. 4). Zgodnie z orzecznictwem Trybunału Konstytucyjnego, uzasadnianie orzeczeń pełni różne funkcje: sprzyja kontroli organu orzekającego, albowiem to Sąd musi wykazać, że orzeczenie jest materialnie i formalnie prawidłowe, słuszne oraz odpowiada wymogom sprawiedliwości; wyjaśniająco-interpretacyjną (w tym dokumentacyjną i ułatwiającą realizację orzeczenia po jego uprawomocnieniu się); kontrolną zewnętrzną sensu stricto, umożliwiając dokonanie oceny wyroku przez organ wyższej instancji; kontrolną zewnętrzną sensu largo, dokonywane przez sądy, doktrynę, opinię publiczną i praktykę; wreszcie legitymizacyjną, umożliwiającą akceptację orzeczenia w skali indywidualnej i jego legitymizację społeczną. Za podstawową uznaje się jednak funkcję kontrolną zewnętrzną (postanowienie TK z dnia 11 kwietnia 2005 r., SK 48/04, OTK-A 2005, z. 4, poz. 45, pkt 5 uzasadnienia). Nie ma wątpliwości, że uzasadnianie orzeczeń jest decydującym komponentem prawa do rzetelnego procesu sądowego. Trybunał Konstytucyjny podkreślił, że uzasadnienie orzeczenia jest podstawą kontroli zewnętrznej orzeczenia przez organ wyższej instancji, bowiem dokumentuje argumenty przemawiające za przyjętym przez sąd rozstrzygnięciem. W orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka podkreśla się, że obowiązek Sądu uzasadnienia swoich decyzji stanowi jeden z elementów prawa do rzetelnego procesu, wskazując stronom, że ich sprawa została właściwie przeprowadzona, a stanowiska wysłuchane. Gwarancja ta zwrócona jest jednak nie tylko wobec samych stron, urealnia bowiem równocześnie społeczną kontrolę wymiaru sprawiedliwości. W sprawie H. przeciwko Grecji (...) podkreślił, że sądy krajowe muszą z odpowiednią precyzją wskazywać podstawy swoich rozstrzygnięć. To, między innymi, umożliwia oskarżonemu efektywne skorzystanie z prawa do odwołania się od wyroku (wyrok (...) z dnia 16.12.1992 r. w sprawie H. przeciwko Grecji, skarga nr. (...), § 33-37; a także wyrok (...) z dnia 28.05.2009 r. w sprawie K. M. i K. przeciwko Rosji. Prawo do zapoznania się z uzasadnieniem rozstrzygnięcia traktowane jest zatem jako jeden z elementów prawa do rzetelnego procesu, przewidzianego w art. 6 Konwencji, mimo, że prawo do dwuinstancyjnego rozpoznania sprawy karnej nie wynika akurat z tego przepisu (K. Eichstaedt (w:) Komentarzu do Kodeksu postępowania karnego pod red. Dariusza Świeckiego – komentarz do art. 424 KPK, teza 11, stan prawny na 1 sierpnia 2019 roku). Jeżeli jednak państwo-strona Konwencji przewidziało możliwość wniesienia apelacji od wyroku, to musi też zapewnić do niej skuteczny dostęp, jak również rzetelność samego postępowania odwoławczego (P. Hofmanski (w:) Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. Komentarz, tom I, red. L. Garlicki, Warszawa 2010, s. 305-306). Z orzecznictwa (...) wynika, że jakość uzasadnienia orzeczenia jest oceniana przez trybunał właśnie przez pryzmat tego, na ile umożliwiło ono stronie zrealizowanie jej prawa dostępu do apelacyjnego etapu postępowania (por. w sprawie cywilnej; wyrok (...) z dnia 18 grudnia 201 r. w sprawie N.A. przeciwko Norwegii, skarga nr (...). § 63; por. także wyrok (...) z dnia 7 marca 2017 r. w sprawie C. i B. przeciwko Słowenii, skargi nr (...) i (...), § 40). Na gruncie dotychczasowego orzecznictwa strasburskiego, konieczność formułowania przez stronę zarzutów apelacji na podstawie niepełnej informacji o motywach podjętego rozstrzygnięcia, zawartych w niewyczerpującym uzasadnieniu wyroku, może być zatem oceniana jako ograniczenie dostępu do etapu odwoławczego procesu karnego i tym samym może naruszyć zasady rzetelności procesu. Forma wzorów formularzy urzędowych uzasadnień wyroków pozwala na ocenę, że uzasadnienie sporządzone przy ich wykorzystaniu może nie spełniać kryteriów, wymaganych przez art. 424 kpk w związku z art. 45 ust. 1 Konstytucji oraz z art. 6 ust. 1-3 Konwencji. (również Wyrok Sądu Rejonowego w Toruniu z 17.12.2019r. w sprawie II K 1584/19).